مورد استفاده
ارزيابي الكتروليتها – تعادل اسيد – باز، تعادل آب ، مسموميت با آب ، دهيدراتاسيون
نام روش اندازه گیری
ISE
نام های مشابه
Sodium
نوع نمونه
سرم-پلاسما-ادرار رندم و 24 ساعته
حجم نمونه
1000 میکرولیتر
کمترین حجم نمونه
500 میکرولیتر
نگهداری نمونه
7روز در دمای 8 -2 درجه سانتیگراد ، 3 ماه در20- c˚"
حمل و نقل نمونه
در 8 -2 c˚ یا 20- c˚
نیازهای همراه نمونه
نوع نمونه روی ظرف نمونه و برگه درخواست حتماً قید شود.
اطلاعات لازم از بیمار
بررسی الکترولیتهای بدن
معیار رد نمونه
استفاده از ضد انعقادهاي حاوي سديم ،شسته شوي لوله ها توسط جوش شيرين و صابون استفاده از مواد سفيد كننده ( سديم هيپوكلريت)
ماندن سرم روي خون تام به مدت طولاني ،نگهداري سرم در دماي خارج از دماي يخچال در طول روز و براي روزهاي بعد نگهداري خارج از فريزر
اطلاعات بالینی
هيپرناترمي :
به علت از دست رفتن آب يا احتباس سديم است كه در مواردي همچون دهيدراتاسيون مصرف ديورتيك ، تب ، سوختگي ، هيپرپنه و تعريق ديده مي شود. هيپرناترمي بدون علت واضح ممكن است ناشي از سندرم كوشينگ ، ديابت بي مزه مركزي يا نفروژينگ ، عدم نوشيدن آب (Adipsia) ، آلدسترونيسم اوليه و ساير بيماري ها باشد. هيپرناترمي بدون علت واضح ممكن است همراه با دهيدراتاسيون شديد، اسيدوز لاكتيك و ازوتمي باشد.
هيپوناترمي :
( سديم كمتر از 136mmol/L) را مي توان با تونيسيتي پايين ، طبيعي يا بالا مشاهده كرد. هيپوناترمي شايع ترين اختلال الكتروليتي است و شايعترين نوع آن ، نوع رقتي (Dilutional) ناشي از احتباس آب است. هيپوناترمي همراه با سندروم نفروتيك كاشكسي ، هيپوپروتئينمي ، انفوزيون داخل وريدي گلوكز(فاقد نمك) ، نارسايي احتقاني قلب (CHF) ،فقدان مينرالوكورتيكوئيد و بيماري فيبروكيستيك ديده مي شود.
تفسیر
این ازمون برای بررسی و پایش وضع تعادل مایعات و الکترولیتهای بدن و درمان اختلالات ان استفاده میشود.سدیم کاتیون اصلی فضای خارج سلولی است و سطح سرمی ان در حدود 140mEq/L میباشد.غلظت سدیم درون سلولی 5mEq/L است.مقدار سدیم موجود در خون تابع میان سدیم مصرفی در رژیم غذایی و دفع کلیوی ان میباشد.اب و سدیم از نظر فیزیولوژیکی ارتباط بسیار نزدیکی با یکدیگر دارند.با افزایش اب ازاد بدن سدیم سرم رقیق میگردد و ممکن است از غلظت ان کاسته شود.کلیه ها این وضع را با ذخیره کردن و دفع اب جبران میکنند.چنانچه سطح سدیم کمتر از 115mEq/L گردد گیجی و خستگی شدید ظاهر میشود که در صورت ادامه افت سطح ان ممکن است سبب کندی ذهن و اغما شود.
احتیاط ها
داروهايي كه ممكن است سديم را افزايش دهند عبارتند از استروئيدهاي آنابوليك ،آنتي بيوتيك ها كلونيدين كورتيكواستروئيدها درمان هاي سرفه،مسهل ها ،متيل روپا،كاربن سيلين،استروژن ها و OCP
داروهايي كه ممكن است موجب كاهش سديم شوند عبارتند از كاربامازپين ، ديورتيك ها ، مايعات درون وريدي فاقد سديم ، سولفونيل اوره ها ،تري آمترن ،مهار كننده هاي ACE ،كاپتوبريل ،هالوپريودل ،هپارين ،NSAIDS ، ضد افسردگي هاي سه حلقه اي و وازوپرسين
• موارد اخیر جراحی تروما یا شوک بعلت کاهش جریان خون کلیوی سبب افزایش سطح گردد.رنین و انژیو تنسین محرک ترشح الدسترون هستند و موجب افزایش بازجذب کلیوی سدیم میشود
روز و زمان انجام آزمایش
هر روز